Fornir, eko-fornir, a może laminat? Oglądając lub zamawiając meble i drzwi przez internet możemy odnieść wrażenie, że powyższe warianty różnią się przede wszystkim ceną. Jednak warto przyjrzeć się im bliżej, żeby uniknąć kosztownych rozczarowań. Czy mebel musi być w całości wykonany z drewna, żeby wyglądał jak drewniany? Niekoniecznie. Czy każdy mebel lub element stolarki, który wygląda na drewniany, został wykonany z naturalnych materiałów? Też nie! Obecnie na rynku mamy do wyboru multum oklein - drewnianych lub drewnopodobnych.
Jednak nie dajmy zmylić się podobnie brzmiącym nazwom. Różnice między nimi są fundamentalne, a rysunek drewna widoczny na powierzchni to nie wszystko. Zwłaszcza przy bliższym poznaniu.
Czy wiesz już co to fornir i gdzie jest on używany? Jeżeli nie czytałeś wcześniejszego artykuł wprowadzającego w tematykę oklein naturalnych - fornirów - to zapraszam do lektury artykułu: Czym jest fornir I jakie ma zastosowanie?
Fornir = drewno
Szukasz prawdziwego drewna? Lepiej trafić nie mogłeś! Fornir to okleina naturalna, autentyczna i szlachetna. Tworzą ją cienkie płaty drewna, które zostały ścięte bezpośrednio z pnia za pomocą skrawania obwodowego, mimośrodowego lub płaskiego. Jest to atrakcyjna alternatywa dla mebli, stolarki i innych przedmiotów wykonanych z litego drewna. Zastosowanie forniru umożliwia wytwarzanie wyrobów estetycznych o wysokiej jakości, przy jednoczesnym zaoszczędzeniu cennych gatunków drewna. Elementy wykonane z płyt fornirowanych zostały oklejone drewnem, co niesie ze sobą wiele zalet. Meble okleinowane są mniej podatne na wypaczanie i pękanie niż meble „masywne” (lite).
Drewno - choć bez wątpienia piękne - ma pewne wady, które postanowiono wyeliminować, tworząc fornir. Materiał ten powstaje z cienkich desek uzyskiwanych podczas skrawania drewna, które wcześniej zostało przygotowane w odpowiedni sposób. Do produkcji wykorzystuje się różne gatunki drewna, na przykład sosnę, ale też egzotyczny palisander czy teak. Fornir służy do wykończenia elementów wyposażenia do różnych pomieszczeń, na przykład szafek kuchennych.
Fornir stosuje się na płytach MDF, HDF, wiórowych oraz pilśniowych. Część z nich można stosować w kuchni, a inne lepiej sprawdzą się w pokojach i korytarzu, gdzie nie ma dużych wahań temperatury i podwyższonego poziomu wilgoci. Meble wykonane z płyt wiórowych lub pilśniowych pokrytych fornirem doskonale sprawdzą się w salonie czy przedpokoju. Elementy wyposażenia z płyt MDF można zastosować w kuchniach. Czasem nawet w łazienkach, ale nie zawsze jest to polecane, ponieważ fornir jest dość wrażliwy na wilgoć. Pokryte fornirem płyty HDF również sprawdzą się w pomieszczeniach o podwyższonym poziomie wilgoci.
Czym jest fornir?
Fornir jest naturalną okleiną, dlatego charakteryzuje się niepowtarzalnym wyglądem. Występuje w rozmaitych wariantach kolorystycznych, a dodatkowo wyróżnia się jedynym w swoim rodzaju usłojeniem. Naturalny fornir może ciemnieć, na co trzeba uważać szczególnie w pomieszczeniach narażonych na wielogodzinne nasłonecznienie. Wskutek działania promieni UV fornir wykonany z drewna merbau może poszarzeć, a z wiśni nabrać czerwonego koloru.
Wyróżnia się także fornir modyfikowany, który cechuje się zwiększoną odpornością na promieniowanie UV oraz uszkodzenia mechaniczne. Materiał nie jest jednak pozbawiony wad. Fornir modyfikowany nie prezentuje się naturalnie, ponieważ wyróżnia się powtarzalnym usłojeniem.
Fornir a okleina - różnice
Fronty mebli mogą być wykończone fornirem lub okleiną, które różnią się ceną oraz jakością. Sprawdź, czym charakteryzują się materiały.
„Płyta fornirowana to gotowy półfabrykat, którego wierzch został oklejony fornirem. Oprócz niepowtarzalnego wyglądu, fornir zaskakuje również w dotyku. W naturze nie ma dwóch identycznych drzew. Nie ma też dwóch takich samych fornirów - zawsze różnią się strukturą i usłojeniem, a tego nie da się podrobić. Dlatego decydując się na fornir nie ma wątpliwości, że wybraliśmy okleinę pochodzenia naturalnego. Powierzchnię takich płyt można do woli lakierować, malować, woskować, patynować lub postarzać w inny sposób. Nadaje się również do szczotkowania. Możemy też zamówić ciąg mebli oklejonych z jednego wzoru, przedłużyć podłogę lub dopasować do niej pozostałe elementy wnętrza. Niezależnie od zastosowania, fornir to połączenie trwałości oraz piękna. Esencja zalet prawdziwego drewna.” - mówi Przemysław Konstańczak z JAF Polska, ekspert i entuzjasta oklein naturalnych
Fornir (w przeciwieństwie do laminatu) zapewnia klimat żywego drewna oraz uniwersalność zastosowania. Nie zawiera toksycznych związków i powstaje w sposób naturalny. Dlatego poszczególne egzemplarze tego samego gatunku różnią się odcieniem oraz rysunkiem drewna. Oferują jednak nieskończoność wariantów wykończenia. Możemy je swobodnie modelować i dopasować np. do zaokrąglonych powierzchni bez ostrych narożników. Nie bez przyczyny fornir wykorzystywany jest w szkutnictwie. Fornir nie lubi wody i zbyt wysokich temperatur, za to lubi być natłuszczony. Dokładne parametry są pochodną cech gatunku drewna, z którego został wykonany. Fornir z miękkiego drewna sosnowego również będzie miękki, a fornir z drewna egzotycznego - znacznie twardszy. Dla przykładu zobacz ten fornir dębowy.
Fornir modyfikowany: pół na pół
Na rynku spotkamy się również z pojęciem forniru modyfikowanego. Co to takiego i czy fornir z natury wymaga ulepszenia? Pokrótce objaśnił to kolejny z naszych ekspertów:
„Fornir modyfikowany powstaje w efekcie technologicznej ingerencji w drewno. Jest to jednak drewno pochodzące ze specjalnie do tego celu przewidzianych gatunków i plantacji. W zamian uzyskujemy ujednolicone spektrum kolorów oraz powtarzalność usłojenia. Dzięki temu jesteśmy w stanie zamówić nieograniczoną liczbę płyt o identycznym wyglądzie. Dla jednych może być to atut, dla innych spora wada. Mówi się, że w ten sposób każdy arkusz pozbawiony jest niedoskonałości, ale czy rzeczywiście naturalne cechy drewna należy poprawiać? Dyskutowałbym.” - tłumaczy Maciej Pawluczuk z JAF Polska, specjalista w temacie oklein i pasjonat drewna
Dowiedz się więcej o syntetycznej okleinie meblowej
Okleiny meblowe mogą być wykonane ze sztucznych materiałów. Do produkcji wykorzystuje się samoprzylepną folię PCV, na którą nanoszony jest nadruk. Okleina wysokiej jakości cechuje się odpornością na zarysowania oraz wyblaknięcie wskutek kontaktu z promieniami UV. Syntetyczna okleina meblowa może imitować drewno, ale jest dostępna w wielu wersjach kolorystycznych. Występuje w wariancie jednobarwnym, ale może również imitować granit lub wyróżniać się geometrycznym wzorem czy eleganckim ornamentem. Powierzchnia okleiny może być matowa lub błyszcząca. Stosuje się ją nie tylko na szafach czy komodach, lecz także do wykończenia drzwi lub parapetu.
Warto poznać również pojęcie laminatu, który dzieli się na CPL oraz HPL. Ten pierwszy jest wykorzystywany do produkcji blatów i frontów mebli przeznaczonych do pomieszczeń mniej narażonych na wahania temperatury czy wilgoci. Laminat HPL powstaje poprzez sprasowanie wielu warstw papieru impregnowanego żywicą przy zastosowaniu wysokiej temperatury oraz dużego ciśnienia. Materiał sprawdzi się w kuchni i łazience, ponieważ zapewnia łatwość czyszczenia, odporność na działanie wody oraz niewrażliwość na zarysowania. Meble pokryte laminatem przez lata zachowają swój pierwotny kolor.
Eko-fornir i inne laminaty
Drewnopodobny to nie to samo, co drewnopochodny. Eko-fornir to laminat CPL, czyli okleina sztuczna. Wykonany jest z warstw włókien celulozowych, zaimpregnowanych żywicami i poddanych działaniu wysokiego ciśnienia oraz temperatury. W zamian otrzymujemy materiał o podwyższonej wytrzymałości (zwłaszcza na promienie UV), który jednak nie ma nic wspólnego z naturalnym drewnem. Używa się go zwykle w miejscach o podwyższonym stopniu eksploatacji. Popularnym wyborem jest laminat 3D. To nic innego jak folia z wyczuwalną strukturą, która może imitować drewno, kamień oraz inne faktury. Wśród jej zalet możemy wymienić odporność na zabrudzenia - m.in. nie zostają na niej ślady palców. Wśród laminatów najbardziej wytrzymałe są obecnie laminaty HPL. Laminaty powstają z połączenia różnych materiałów i oferują mnogość wzorów oraz kolorów, zwłaszcza jednolitych. Niestety uszkodzony laminat trudno nareperować, gdyż nie da się go po prostu zeszlifować. Najważniejszą zaletą oklein sztucznych jest ich atrakcyjna cena, dostępność oraz dowolność wymiarowa. Nie straszna im również wilgoć. To nie tyle tańszy odpowiednik, co substytut okleiny naturalnej.
Co wybrać na blat stołu, fornir czy laminat?
Jeżeli budżet i przeznaczenie na to pozwalają - warto zainwestować w fornir. To materiał równie piękny, co trwały. Drewno wprowadza do wnętrza naturalne ciepło, którego nie da się uzyskać folią. Okleina naturalna jest zawsze jedyna w swoim rodzaju, a zarazem ponadczasowa. Poza wrodzoną elegancją - urzeka również funkcjonalnością. Gdy znudzi nam się jej dotychczasowy wygląd… wystarczy zmienić sposób wykończenia. Nic dziwnego, że fornir upodobali sobie projektanci wnętrz oraz twórcy instrumentów muzycznych. Na obronę laminatu można dodać, że jest mniej wymagający w utrzymaniu i bardziej odporny na warunki atmosferyczne. Natomiast nic nie uosabia unikatowego charakteru drewna lepiej niż fornir.
To może Cię zainteresować - mini poradnik odpowiadający na pytanie: Jaki materiał wybrać na blat stołu?
Meble fornirowane a pokryte syntetyczną okleiną - czym się różnią?
Meble fornirowane ze względu na proces produkcji oraz wyjątkowe podobieństwo do drewna wyróżniają się wyższą ceną od elementów wyposażenia wykończonych laminatem. Meble fornirowane w przeciwieństwie do tych wykonanych z litego drewna są odporne na pękanie. Należy jednak pamiętać, że one także są wykonane z naturalnego materiału, więc wymagają odpowiedniej pielęgnacji. Są wrażliwe na wilgoć, dlatego warto czyścić je przy użyciu jak najmniejszej ilości wody. Do usuwania zabrudzeń należy więc wykorzystać miękką ścierkę i dobrze odcisnąć ją z wody. Jeśli to możliwe, warto zrezygnować z używania detergentów.
Meble pokryte laminatem doskonale imitują różne materiały. Są odporne na wilgoć oraz wysokie temperatury, dlatego tak często wykorzystuje się je w łazience i kuchni. Należy jednak pamiętać, że krawędzie, na przykład przy zlewie, należy zabezpieczyć przy użyciu silikonu. Meble nie tracą również koloru wskutek kontaktu z promieniami słońca. Gładka powierzchnia elementów wyposażenia pokryta okleiną nie sprawia też trudności podczas czyszczenia. Można bez obaw wykorzystać detergent do usunięcia plam - sprawdzi się roztwór wody i płynu do mycia naczyń. Należy jednak unikać silnych preparatów, a ściereczkę przed rozpoczęciem czyszczenia trzeba dobrze wyżąć ściereczkę.
Jakie meble wybrać - stoły fornirowane czy laminowane?
Meble fornirowane prezentują się pięknie dzięki zróżnicowanej powierzchni. Niepowtarzalne usłojenie zapewnia naturalny charakter aranżacji. Duże podobieństwo do drewna sprawia, że meble fornirowane znakomicie zaprezentują się we wnętrzach urządzonych w stylu klasycznym, industrialnym czy rustykalnym. Odpowiedni odcień sprawdzi się też w skandynawskiej lub nowoczesnej przestrzeni.
Meble pokryte laminatem można dopasować do każdej aranżacji. Elementy wyposażenia są bowiem dostępne w niezliczonej liczbie wariantów kolorystycznych. Dostępne są zarówno białe szafy laminowane, jak i szare modele. Jednobarwne meble doskonale zaprezentują w nowoczesnym i minimalistycznym wnętrzu. Laminowane elementy wyposażenia są też dostępne w wersji imitującej drewno, dlatego pięknie zaprezentują się również w eleganckich wnętrzach.
Chcąc jednak postawić na naturalny wygląd, a jednocześnie trwalsze rozwiązanie niż lite drewno, warto wybrać meble pokryte fornirem. W przypadku laminatu nie jest możliwe uzyskanie tak zróżnicowanego rysunku drewna. Sztuczna okleina wyróżnia się jednak większą odpornością na rozmaite czynniki, na przykład uszkodzenia wynikające z kontaktu z parą wodną. Jej bezsprzeczną zaletą jest też gładka, łatwa do wyczyszczenia powierzchnia. Szukając mebli, które na długo zachowają pierwotny wygląd, nie będą wymagały czasochłonnych zabiegów pielęgnacyjnych, a ich cena będzie przystępna warto postawić na modele laminowane wykonane z płyty MDF.