Jak odnowić stół? Renowacja stołu drewnianego krok po kroku

Moda na meble w stylu vintage nadal trwa, co wiąże się z coraz większym zainteresowaniem meblami z drugiej ręki. Szczególnie popularne są stare stoły, które idealnie sprawdzają się w odważnych aranżacjach z nowoczesnymi bądź kolorowymi krzesłami. Zanim jednak wiekowy stół wstawimy do mieszkania, warto go odświeżyć, pozbywając się nie tylko warstwy wieloletniego brudu, ale także szkodników i łuszczącej się farby lub lakieru.

Spis treści

1. Jak odnowić stary stół drewniany?
2. Jak odnowić stół krok-po-kroku
3. Krok 1. Przygotuj się do renowacji stołu
4. Krok 2. Usuń stare warstwy farby lub lakieru
5. Krok 3. Odpyl i wytrzyj stół
6. Krok 4. Usuń szkodniki z drewnianego mebla
7. Krok 5. Uzupełnij ubytki masą szpachlową do drewna
8. Krok 6. Zakonserwuj drewno

Jak odnowić stary stół drewniany?

Jak odnowić stary stół drewniany ze sklejki, fornirowany czy pokryty okleiną naturalną? Przedstawiamy poradnik na temat renowacji stołu krok po kroku.

Jak odnowić stół?

Jak odnowić stary drewniany stół? Odświeżanie mebli drewnianych można przeprowadzić na dwa sposoby. Pierwszy, klasyczny zakłada ściągnięcie z mebla starej warstwy farby bądź lakieru i zaimpregnowanie drewna środkami konserwującymi, które nie zakrywają rysunku słojów. Najlepiej w takiej roli sprawdzają się np. lakier, wosk czy olej do drewna. Coraz popularniejszym rozwiązaniem jest jednak malowanie, zapewniające maksymalne krycie pojedynczych elementów drewnianych mebla lub nawet powierzchni całego stołu. Do tego typu renowacji używa się najczęściej farb kredowych czy ftalowych. Chociaż końcowy efekt jest diametralnie różny, w obu przypadkach kolejność prac jest identyczna.

Krok 1. Przygotuj się do renowacji stołu

Zanim przystąpi się do odnawiania starego stołu, warto przygotować miejsce pracy oraz odpowiednie narzędzia oraz środki konserwujące do drewna. Niezwykle istotne jest, aby renowację mebli przeprowadzać w miejscu, w którym jest stały dopływ świeżego powietrza, np. w pokoju czy garażu z otwieranymi oknami lub na świeżym powietrzu. Jest to o tyle istotne, że podczas szlifowania w powietrzu unosić się będą drobinki pyłu drewnianego oraz starych lakierów i farb, a w czasie malowania drażniący może być zapach wybranego środka do konserwacji drewna.

Aby uniknąć przypadkowego zabrudzenia podłogi, w miejscu, w którym stoi stół, najlepiej podłożyć karton lub folię malarską. Kolejnym etapem przygotowawczym jest skompletowanie odpowiednich narzędzi, tj. szlifierki oscylacyjnej lub taśmowej (o ile mamy do nich dostęp) lub arkuszy papieru ściernego o różnej gradacji czy kostek ściernych, które sprawdzą się w trudno dostępnych miejscach. Osoby o większych umiejętnościach manualnych mogą skorzystać również ze specjalistycznej cykliny do drewna. Do malowania można wybrać pędzel lub wałek oraz miękką szmatkę do „polerowania”, o ile drewno będziemy olejować lub woskować. Na liście zakupów warto umieścić również okulary ochronne oraz maskę ochronną na usta i nos.

1. Stół drewniany przed szlifowaniem i malowaniem
2. Do malowania stołu możemy zastosować farbę akrylową.

Krok 2. Usuń stare warstwy farby lub lakieru

Jednym z najważniejszych etapów renowacji starego stołu jest dokładne wyczyszczenie go ze starej warstwy farby, lakieru czy politury (o ile był wcześniej malowany) lub z cienkiej warstwy zszarzałego drewna (jeżeli wykonany jest z drewna tzw. surowego). O ile chcemy wykonać renowację klasyczną, tj. wyeksponować piękno naturalnego drewna i podkreślić rysunek słojów, konieczne jest całkowite zdjęcie starych warstw środków konserwujących. Jeżeli mebel ma być pomalowany farbą kryjąca, ściąga się z niego tylko odstające, kruszące się czy łuszczące fragmenty farby.

Do usuwania starego lakieru najlepiej użyć szlifierki oscylacyjnej, taśmowej lub papieru ściernego. W przypadku mebli z drewna litego, np. stołu sosnowego czy dębowego pierwsze szlifowanie najlepiej wykonać papierem o granulacje ok. 100, zwiększając ją stopniowo do ok. 200.

Jak jednak odnowić stół fornirowany, stół z okleiną naturalną oraz stół ze sklejki? W takiej sytuacji konieczna jest większa ostrożność i zastosowanie zdecydowanie bardziej delikatnych granulacji papieru ściernego (co najmniej 120). Podczas szlifowania należy również uważać, aby nie przyciskać za bardzo szlifierki, kostki z papierem ściernym bądź arkusza papieru ściernego, aby nie zrobić szpecących dziur w cienkiej warstwie forniru czy okleiny. Skupienie wymagane jest zwłaszcza na kantach blatu. Gdy mamy do czynienia z meblem z PRL-u malowanym fabrycznie farbą tzw. olejną (z charakterystyczną i trudno usuwalną brunatną farbą podkładową) lub z wieloma warstwami farby, warto wykonać dodatkowy krok podczas odnawiania. Przed szlifowaniem najlepiej usunąć wtedy farbę szpachelką, uprzednio podgrzewając narzędzie opalarką do drewna lub stosując specjalistyczne środki chemiczne dostępne w sklepach budowlanych.

1. Stół przed renowacją i malowaniem.
2. Malowany stół białą farbą akrylową.

Krok 3. Odpyl i wytrzyj stół

Po wyszlifowaniu blatu oraz nóg drewnianego stołu należy je dokładnie odpylić. Najlepiej do tej czynności użyć czystej zmiotki, miękkiej szczotki lub odkurzacza z delikatną, szczotkową końcówką, dzięki czemu na świeżo wyszlifowanej powierzchni nie powstaną rysy. Po odpyleniu powierzchnię drewna powinno się przetrzeć miękką – np. bawełnianą czy flanelową, lekko zwilżoną (niemal suchą) – szmatką. Jeżeli będzie ona zbyt wilgotna, istnieje ryzyko, że włókna drewna „uniosą się” i trzeba będzie ponownie szlifować cały mebel. Zanim przystąpi się do dalszych prac, trzeba mieć pewność, że drewno jest całkowicie suche.

Krok 4. Usuń szkodniki z drewnianego mebla

Część starych mebli może być zainfekowana przez szkodniki drewna, takie jak spuszczel pospolity, kołatek domowy czy drwalnik paskowany. Jeżeli na wyczyszczonym meblu drewnianym można dostrzec świeże ślady ich bytności (np. jasne otwory o niewielkiej średnicy, z których wysypuje się mączka drzewna), to warto zastosować odpowiednie środki chemiczne. W przeciwnym wypadku istnieje ryzyko, że szkodniki zainfekują inne drewniane elementy w domu, np. meble i więźbę dachową.

Do usuwania szkodników drewna najlepiej użyć dostępnych w sklepach budowlanych owadobójczych preparatów do drewna. Środek nakłada się na powierzchnię drewna pędzlem, a następnie stół owija się szczelnie folią i pozostawia na co najmniej 24-48 godzin (zgodnie z wytycznymi producenta). W przypadku mebli fornirowanych, z naturalną okleiną czy mebli ze sklejki najlepiej dowiedzieć się wcześniej, czy produkt nadaje się do tego typu zabiegów, czytając uważnie ulotkę bądź etykietę.

1. Stół przed metamorfozą.
2. Stół po metamorfozie, z celowo postarzanym blatem.

Krok 5. Uzupełnij ubytki masą szpachlową do drewna

Jeżeli w drewnie rozkładanego stołu widoczne są otwory po szkodnikach drewna, dziury po gwoździach, szczeliny, pęknięcia czy sporej głębokości ubytki (np. w wyniku uszkodzeń mechanicznych), to najlepiej uzupełnić je masą szpachlową do drewna. Jej odcień należy dobrać do finalnego koloru stołu – jeżeli planujemy bejcować drewno na ciemno, szpachlówka powinna mieć zbliżony kolor. Przy malowaniu farbami kryjącymi można pozwolić sobie na zastosowanie jasnej szpachlówki, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko, że spod jasnej warstwy farby wyłoni się ciemniejsza masa szpachlowa. Szpachlowanie należy wykonać zgodnie z wytycznymi producenta, czyli nałożyć cienką warstwę na drewno, a po jej wyschnięciu – przeszlifować i odpylić.

Krok 6. Zakonserwuj drewno

Ostatnim etapem renowacji stołu drewnianego, podobnie jak biurek i sekretarzyków, jest konserwacja drewna. Do zabezpieczenia drewna przed działaniem czynników takich jak wilgoć, promienie słoneczne czy ciepło można użyć różnych środków. Najczęściej wykorzystywane przy amatorskiej renowacji są barwiące bejce i lakiery (lub gotowe lakierobejce) albo oleje do drewna. Przy malowaniu kryjącym coraz popularniejsze są: użycie farby kredowej z równoczesnym wykończeniem powierzchni woskiem do drewna lub zastosowanie farby akrylowej.

Malowanie najlepiej przeprowadzić z użyciem niewielkiego pędzla lub małego wałka malarskiego z włosiem dostosowanym do konkretnej farby (syntetycznym lub naturalnym). Zarówno w przypadku lakierowania, jak i malowania konieczne może być naniesienie kilku warstw produktu konserwującego. W takim przypadku należy dokładnie przestrzegać czasu schnięcia podanego przez producenta na opakowaniu. Przy olejowaniu drewna należy używać specjalistycznych olejów do drewna i nakładać je za pomocą pędzla o naturalnym włosiu. Po wniknięciu oleju do wnętrza drewna jego nadmiar usuwa się za pomocą mokrej szmatki z mydłem.